Môn chỉnh hình răng mặt (orthodontics) là một môn nha khoa đặc biệt có liên quan đến việc xếp thẳng hàng răng và hàm nhằm giúp cho nụ cười đẹp hơn và răng miệng khỏe hơn. "Ortho" có nghĩa là đúng hoặc thẳng, và "Odont" có nghĩa là răng. Nha sĩ thường đề nghị nên mang mắc cài hoặc khai chỉnh nha để làm cho miệng và mặt của bệnh nhân đẹp hơn.
Chỉnh hình răng giúp khắc phục các vấn đề như răng không đều hoặc răng chen chúc, lệch lạc, hô hoặc móm, vị trí xương hàm và khớp xương hàm bị lệch. Chỉnh Nha bao gồm chỉnh răng và chỉnh hàm. Dưới đây là các câu hỏi thường gặp.
Chỉnh nha là gì? Tại sao chúng ta phải đeo mắc cài?
Chỉnh nha là bộ môn chuyên sâu của nha khoa, liên quan đến việc nắn chỉnh răng và hàm bằng bằng những phương tiện, khí cụ đặc biệt để sắp xếp lại răng cho thằng thẳng, đúng khớp cắn. Nhờ vào điều trị chỉnh nha mà những vấn đề: răng mọc lệch, mọc chen chút hoặc sai khớp cắn của hàm trên và hàm dưới, lệch hàm… được điều chỉnh lại.
Có nhiều phương pháp chỉnh nha như dùng hệ thống mắc cài và cung dây (cố định), dùng khí cụ hoặc dùng máng chỉnh nha (Invisalign). Tuy vậy việc chỉnh nha người ta hay liên tưởng đến việc mang mắc cài do tính phổ biến và chi phí thấp.
Mắc cài kim loại
Khi nào nên mang niềng răng?
Bệnh nhân nào mắc phải các vấn đề về răng mặt có thể được chỉnh hình hầu như là vào bất cứ lứa tuổi nào. Tốt nhất nên mang niềng răng từ tuổi 10 đến 14, vì lúc này đầu và miệng còn đang phát triển, như vậy thì dễ làm thẳng hàng răng hơn. Tuy nhiên, bởi vì việc sửa đổi vẻ bề ngoài mặt mũi có thể gây chấn động tinh thần cho một đứa trẻ vào lứa tuổi nhạy cảm này, các bậc cha mẹ nên nói chuyện với con về vấn đề này trước khi cho cháu mang niềng răng. Hơn nữa, không chỉ có trẻ em mới mang niềng răng được. Càng ngày càng có nhiều người lớn mang niềng răng để chỉnh những khuyết điểm nhỏ và để làm cho nụ cười đẹp hơn.
Tôi phải mang loại niềng răng nào?
Nha sĩ sẽ chỉ định loại mắc cài nào thì thích hợp nhất đối với trường hợp cụ thể của bạn. Nhìn chung, mắc cài thường có ba loại: loại phổ biến nhất là mắc cài kim loại (Bao gồm mắc cài kim loại thường và loại mắc cài kim loại tự buộc). Cao cấp hơn là loại mắc cài sứ do nó trùng với màu của răng nên khi nhìn rất khó phát hiện và loại cuối cùng là mắc cài mặt lưỡi. Loại mắc cài mặt lưỡi được gắn bên trong răng nhằm để người đối diện không nhìn thấy.
Tôi phải mang niềng răng trong bao lâu?
Tùy theo kế hoạch điều trị của bạn. Nếu vấn đề về các kẽ răng hoặc khớp cắn càng phức tạp và tuổi càng cao, thì thường thời gian điều trị sẽ lâu hơn. Phần lớn các bệnh nhân niềng răng trong thời gian từ 18 đến 30 tháng. Sau đó mang khí cụ duy trì từ 3 đến 6 tháng hoặc hơn nhằm giúp cho răng duy trì nhằm tránh răng duy chuyển không theo ý muốn. Một số bệnh nhân có thể phải mang hàm giữ răng vĩnh viễn.
Việc điều trị có gây khó chịu không?
Mỗi lần bạn đến khám, nha sĩ sẽ điều chỉnh cung dây nhằm tác dụng lên răng một lực (tương đối nhỏ) giúp cho răng và hàm di chuyển hoặc xoay đến vị trí mong muốn. Sau mỗi lần đến khám, bạn có thể cảm thấy hơi đau ở răng và hàm, nhưng chỉ trong một thời gian ngắn sẽ hết cảm thấy đau. Cũng nên nhớ rằng có thể cần phải nhổ một số răng để chừa chỗ cho các răng được niềng dịch chuyển và để giúp cho hàm được sắp đúng vị trí.
Tôi có cần phải tránh ăn bất cứ loại thức ăn gì không hoặc có cần phải từ bỏ thói quen nào không?
Cần tránh ăn đồ ngọt và uống soda. Các loại thức ăn có đường và giàu tinh bột sinh ra axít và bợn răng, do đó có thể gây sâu răng và làm phát triển các bệnh về lợi. Ðối với các loại thức ăn cứng và bổ dưỡng như cà rốt hoặc táo thì nên cắt ra từng miếng nhỏ trước khi ăn. Các đồ ngọt dính như kẹo caramen có thể làm hư cung dây và mắc cài tróc ra. Tránh ăn những loại thức ăn vặt giòn và cứng như bắp rang, đậu phộng và kẹo cứng, vì chúng có thể làm bong mắc cài. Cũng không nên làm những điều sau: nhai đá, mút ngón tay, thở bằng miệng quá nhiều, cắn môi và lấy lưỡi đẩy răng.
Tôi cần làm gì để chăm sóc răng tại nhà khi mang mắc cài?
Khi niềng răng, việc giữ vệ sinh răng miệng là quan trọng hơn bao giờ hết. Giữa mắc cài và cung dây các khoảng trống nhỏ là nơi đóng các mảng thức ăn và bợn răng. Sau mỗi bữa ăn, hãy đánh răng kỹ bằng kem đánh răng có chứa chất florua và bàn chải lông mịn. Súc miệng kỹ và soi răng trong gương để chắc là răng sạch. Nên dành đủ thời gian để vệ sinh mắc cài và cung dây bằng chỉ nha khoa. Tái khám theo lịch hẹn (mỗi 3-6 tháng) để được làm sạch răng, giúp cho lợi và răng được khỏe mạnh. Trong khi mang mắc cài, nếu không làm sạch răng thường xuyên thì men răng có thể bị ố xung quanh mắc cài và cung dây.
Ai sẽ thực hiện việc chỉnh hình răng mặt cho tôi?
Bác sĩ nha khoa chuyên về chỉnh hình sẽ lên kế hoạch chỉnh chẩn đoán và lập kết hoạch cũng như thực hiện chỉnh nha cho bạn. Tuy nhiên, nha sĩ của bạn cũng có thể giới thiệu bạn đến một "chuyên gia chỉnh hình răng mặt" là người được đào tạo về sự phát triển, cách đề phòng, và sửa lại các vấn đề về răng, hàm và vấn đề khớp cắn cũng như các vấn đề bất thường liên quan tới mặt.
