Bài viết nhằm cung cấp cho ba mẹ, người chăm sóc trẻ một số lý do tại sao mọc răng và sốt có thể xảy ra cùng nhau. Chúng tôi cũng phác thảo các triệu chứng liên quan đến việc mọc răng, cũng như những triệu chứng không liên quan đến mọc răng. Cuối cùng, chúng tôi cung cấp các mẹo về cách làm dịu cảm giác khó chịu khi mọc răng, cách điều trị sốt và khi nào nên đến gặp bác sĩ.

Mọc răng là quá trình răng trẻ sơ sinh nhú lên khỏi nướu. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng khác nhau, chẳng hạn như quấy khóc nhẹ và khó chịu.

Nhiều bậc cha mẹ tin rằng việc mọc răng ở trẻ gây sốt. Tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học nào chứng minh cho quan điểm này.

Sốt có thể trùng hợp vào thời điểm mọc răng, nhưng nó có thể chỉ ra một vấn đề sức khỏe riêng biệt, chẳng hạn như nhiễm trùng.

Mọc răng có gây sốt không?

Bệnh viện Nhi đồng Seattle (SCH) cảnh báo rằng sốt không phải là dấu hiệu của việc mọc răng mà là một triệu chứng của nhiễm trùng. Những bệnh nhiễm trùng này thường xảy ra thường xuyên hơn khi trẻ được 6-12 tháng tuổi. Điều này trùng với độ tuổi mà hầu hết trẻ em bắt đầu mọc răng.

Có hai lý do chính khiến trẻ mọc răng và nhiễm trùng xảy ra vào những thời điểm giống nhau:

• Tăng khả năng tiếp xúc với mầm bệnh mới: Khi được 6-12 tháng tuổi, trẻ sơ sinh đang mút và nhai các đồ vật khác nhau khi chúng khám phá thế giới của mình bằng cách đưa đồ vật vào miệng. Điều này khiến chúng tiếp xúc với các mầm bệnh mới.
• Mất kháng thể: Khi trẻ được 6-12 tháng tuổi, trẻ bắt đầu mất các kháng thể mà mẹ truyền sang cho trẻ trong khi sinh. Điều này có nghĩa là hệ thống miễn dịch của chúng phải phản ứng với nhiều bệnh nhiễm trùng hơn, chẳng hạn như cảm lạnh.

Tóm lại, sốt có thể xảy ra cùng lúc với trẻ mọc răng. Tuy nhiên, sốt là một dấu hiệu của nhiễm trùng, chứ không phải là một triệu chứng bình thường của quá trình mọc răng.

Định nghĩa sốt ở trẻ em:

Ở trẻ sơ sinh, định nghĩa sốt một phần phụ thuộc vào độ tuổi và phương pháp đo nhiệt độ của trẻ. Các chuyên gia y tế định nghĩa sốt như sau:

• Trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi: Sốt khi nhiệt độ từ 38^oC trở lên.
• Trẻ lớn hơn và trẻ em: Sốt ở nhiệt độ từ 38,4^oC trở lên.

Các triệu chứng mọc răng:

Hầu hết trẻ sơ sinh bắt đầu mọc răng vào khoảng 6 tháng tuổi. Tuy nhiên, một số trẻ có thể bắt đầu mọc sớm nhất là 4 tháng, trong khi một số trẻ bắt đầu mọc răng muộn nhất là 12 tháng.

Sau khi mọc những chiếc răng đầu tiên, trẻ sơ sinh sẽ tiếp tục mọc những chiếc răng mới sau mỗi vài tháng.

Dưới đây là một số triệu chứng trẻ có thể gặp phải khi mọc răng.

Đau nướu

Các bác sĩ cho rằng một số trẻ sơ sinh bị đau nướu nhẹ khi mọc răng. Khi răng nhú ra khỏi đường viền nướu, nó sẽ làm cho nướu bị vỡ. Hiện tượng đau nướu này có thể do vi khuẩn xâm nhập vào phần nướu mới bị vỡ.

Tuy nhiên, vì trẻ sơ sinh không thể biểu hiện cụ thể rằng nướu của chúng bị đau nên các chuyên gia không thể khẳng định rằng việc mọc răng có gây đau nướu hay không.

Hay quấy khóc và cáu kỉnh

Đau và khó chịu nướu nhẹ có thể gây khó chịu ở một số trẻ. Đổi lại, điều này có thể dẫn đến việc trẻ khóc nhiều hơn.

Tuy nhiên, SCH lưu ý rằng cơn đau khi mọc răng không khiến trẻ quấy khóc nhiều. Số lần khóc này có thể báo hiệu nhiễm trùng hoặc các vấn đề tiềm ẩn khác.

Các triệu chứng không liên quan đến mọc răng

Cha mẹ hoặc người chăm sóc có thể nhầm các dấu hiệu bệnh nhất định là các triệu chứng bình thường của quá trình mọc răng.

Một số triệu chứng không liên quan đến việc mọc răng bao gồm:

• Nôn mửa.
• Bệnh tiêu chảy.
• Phát ban rộng.
• Khóc quá nhiều.
• Hôn mê.

Trẻ sơ sinh có bất kỳ triệu chứng nào trong số này có thể trẻ không khỏe. Nếu chúng có các triệu chứng đặc biệt nghiêm trọng, cha mẹ hoặc người chăm sóc nên đưa chúng đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Cách làm dịu nướu bị đau

Cha mẹ và người chăm sóc có thể thử các cách sau để giúp giảm bớt sự khó chịu khi mọc răng của trẻ:

• Cho con bú: Tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ có thể giúp làm giảm sự khó chịu ở trẻ.
• Xoa nướu: Dùng ngón tay sạch ấn nhẹ lên nướu.
• Cho trẻ nhai thứ gì đó an toàn: Vòng mọc răng bằng cao su cứng có thể giúp giảm bớt sự khó chịu khi mọc răng. Mọi người nên tránh cho trẻ ngậm những chiếc vòng mọc răng chứa đầy chất lỏng vì chúng có thể bị vỡ, khiến chất lỏng rò rỉ vào miệng trẻ. Không bao giờ để trẻ sơ sinh một mình với bất kỳ đồ vật nào mà trẻ có thể cho vào miệng để tránh nguy cơ trẻ bị sặc, ngạt đường thở.
• Hỏi ý kiến ​​bác sĩ: Nếu các biện pháp khắc phục không hiệu quả, hãy nói chuyện với bác sĩ về thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như acetaminophen hoặc ibuprofen. Không bao giờ cho trẻ sơ sinh uống aspirin.

Các phương pháp điều trị mọc răng cần tránh

Dưới đây là một số phương pháp điều trị khó chịu khi mọc răng mà cha mẹ và người chăm sóc trẻ nên tránh:

• Vòng ngậm mọc răng đông lạnh: Một số vòng ngậm mọc răng có kèm theo hướng dẫn làm lạnh trong tủ lạnh. Mặc dù điều này là tốt, nhưng mọi người không nên làm lạnh chúng trong tủ đá. Vòng mọc răng đông lạnh có thể làm hỏng nướu của trẻ sơ sinh.
• Kem và gel mọc răng: Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo không nên sử dụng các loại kem và gel làm tê tại chỗ trên nướu của trẻ. Những sản phẩm này không hiệu quả vì chúng bị rửa trôi nhanh chóng. Một số còn chứa các thành phần có thể làm hỏng tế bào hồng cầu, có khả năng gây ngộ độc và thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng trẻ sơ sinh.
• Hạt, vòng tay hoặc vòng cổ mọc răng: Một số cha mẹ tin rằng vòng cổ khi mọc răng có màu hổ phách làm giảm cơn đau khi mọc răng. Họ tuyên bố chúng giải phóng axit succinic, giúp giảm viêm. Tuy nhiên, không có bằng chứng cho điều này. Mức độ axit succinic cần thiết để giảm viêm cao hơn nhiều so với lượng hạt hổ phách có thể tiết ra.
• Hạt hổ phách cũng nguy hiểm. Vào năm 2018, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) đã cảnh báo các bậc cha mẹ rằng các hạt này có thể bị vỡ, khiến trẻ sơ sinh bị sặc. Vòng tay và hạt khi mọc răng cũng nguy hiểm vì lý do tương tự, trong khi vòng cổ cũng có thể làm trẻ sơ sinh bị siết cổ gây ngạt thở.

Các bác sĩ khuyên nên cẩn thận khi cho trẻ sử dụng vòng ngậm mọc răng 

Cách điều trị sốt

Sốt là một dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chống lại nhiễm trùng hoặc bệnh nào đó. Như vậy, bản thân cơn sốt không phải là mục tiêu điều trị mà vấn đề là phải xác định nguyên nhân làm cho trẻ sốt.

Tuy nhiên, Bệnh viện Nhi đồng Texas khuyên cha mẹ và người chăm sóc nên điều trị sốt để giảm khó chịu cho trẻ. Họ đề xuất các biện pháp khắc phục sau:

• Cho trẻ uống acetaminophen phù hợp với lứa tuổi và cân nặng theo chỉ định của ​​bác sĩ hoặc hỏi ý kiến bác sĩ.
• Mặc quần áo nhẹ cho trẻ sơ sinh, để tránh giữ nhiệt cơ thể quá mức.
• Đảm bảo trẻ sơ sinh uống nhiều nước.

Khi nào đến gặp bác sĩ?

Gọi cho bác sĩ ngay lập tức nếu trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi và bị sốt từ 38°C trở lên.

Ba mẹ cũng nên gọi bác sĩ ngay lập tức nếu trẻ trên 3 tháng tuổi và có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

• Khóc vô cớ.
• Khó thức tỉnh.
• Phát ban không rõ nguyên nhân.
• Nôn mửa hoặc tiêu chảy nghiêm trọng.
• Yếu ớt hoặc hôn mê.
• Co giật.
• Sốt liên tục tăng lên đến 40°C hoặc cao hơn.

Tóm lại:

Mọc răng không nguy hiểm. Nó tự ổn thỏa trong khoảng 8 ngày. Thông thường, trẻ sơ sinh có các triệu chứng mọc răng có thể bị đau trong 5 ngày trước khi mọc răng và trong 3 ngày nữa sau khi mọc răng.

Tuy nhiên, trẻ mọc răng nhiều lần trong những năm đầu đời. Do đó, cha mẹ và người chăm sóc cần biết rõ các triệu chứng mọc răng để chăm sóc trẻ phù hợp.

Tất cả trẻ sơ sinh đều trải qua các giai đoạn mọc răng khác nhau. Một số sẽ không gặp bất kỳ triệu chứng nào, trong khi những người khác có thể cảm thấy khó chịu. Các triệu chứng này có thể kéo dài chỉ hơn một tuần.

Sốt không phải là một triệu chứng của việc mọc răng. Đúng hơn, nó có thể chỉ ra một nhiễm trùng hoặc một bệnh nào đó mà trẻ đang mắc phải. Trẻ sơ sinh có xu hướng phát triển nhiễm trùng và sốt cùng lúc khi chúng bắt đầu mọc răng. Đây có thể là lý do tại sao một số cha mẹ và người chăm sóc trẻ nhầm tưởng rằng sốt là dấu hiệu của việc mọc răng.

Trẻ sơ sinh bị sốt có thể cần đi khám, đặc biệt nếu trẻ có các dấu hiệu hoặc triệu chứng bệnh khác.